Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, określona ustawą z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych, przyznawana jest z tytułu urodzenia się żywego dziecka i przysługuje w wysokości 1000,00 zł na jedno dziecko.
Jednorazowa zapomoga przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00zł. Przepisy art. 5 ust. 4–4b, 7–9 i 11 ustawy o świadczeniach rodzinnych stosuje się odpowiednio.
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
Jednorazowa zapomoga nie przysługuje, jeżeli:
1) członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
2) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz danego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
e) dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.
Powyższa zapomoga, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu ( z wyjątkiem osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka oraz osób, które przysposobiły dziecko). Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
Wnioski dotyczące ustalenia prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka załatwiane są w formie decyzji administracyjnej, w terminie miesiąca bez zbędnej zwłoki. Wniosek złożony po terminie właściwy organ pozostawia bez rozpoznania. Od decyzji służy odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Tarnowie, za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.